پژوهشگران موسسه “ام.آی.تی” و دانشگاه “هاروارد” با رهبری “پردیس ثابتی”(Pardis Sabeti) پژوهشگر ایرانی در مطالعه اخیرشان موفق به توسعه سیستمی موسوم به “کاروِر”(CARVER) شده‌اند که می‌تواند ویروس‌های شناسایی شده در بدن انسان را از بین ببرد.

تیمی از پژوهشگران به رهبری “پردیس ثابتی” پژوهشگر ارشد ایرانی سیستمی را برای از بین بردن ویروس‌های مبتنی بر RNA مانند “ابولا” در سلول‌های انسانی ایجاد کردند. برخی از شایع‌ترین و کشنده‌ترین ویروس‌های انسانی ، مبتنی بر RNA هستند. برای حل این مسئله، تیمی از محققان موسسه ام.آی.تی و “هاروارد” یک ماده ضد ویروس ایجاد کردند که می‌تواند ویروس‌های مبتنی بر RNA پنهان شده در سلول‌های انسانی را پیدا کرده و از بین ببرد.

طی این مطالعه که در مجله “Molecular Cell” منتشر شد، پژوهشگران به سرپرستی پردیس ثابتی پژوهشگر ارشد ایرانی و استاد دانشگاه هاروارد و “کاترین فریج”(Catherine Freije) دانش‌آموخته دانشگاه “هاروارد” و “کمرون میرولد” (Cameron Myhrvold) پژوهشگر فوق دکترا موفق شدند یک آنزیم برش RNA کریسپر”(CRISPR RNA) را به یک عامل تبدیل کنند که می‌تواند ویروس‌هایی مانند ابولا، زیکا و آنفولانزا را از بین ببرد.

پژوهشگران اظهار کردند در صورتیکه داروها به اندازه کافی در از بین بردن عفونت‌ها موفق نباشند، از این روش استفاده خواهند کرد. به گفته محققان طی ۵۰ سال گذشته ۹۰ داروی ضد ویروسی مورد تأیید بالینی ایجاد شده‌اند اما آنها فقط ۹ بیماری را درمان می‌کنند. محققان خاطرنشان کردند که تنها برای ۱۶ ویروس واکسن وجود دارد و آن واکسن‌ها نیز توسط اف.دی.ای تأیید شده است.

محققان پیش از این نیز موفق به توسعه آنزیم CAS13 که ابزاری برای برش و ویرایش RNA و شناسایی ویروس‌ها و باکتری‌ها در سلول‌های انسانی است، شده بودند. اکنون آنها از CAS13 یا سیستم کریسپر استفاده می‌کنند تا آنها به عنوان یک ضد ویروس در سلول‌های انسانی عمل کنند. محققان قابلیت‌های CAS13 را در یک سیستم ترکیب کرده‌اند که در آینده می‌تواند این عفونت‌ها را تشخیص داده و درمان کند. سیستمی که آنها توسعه داده‌اند “کارور” نام دارد.

“پردیس ثابتی” که پژوهشگر “مؤسسه پزشکی هاورد هیوز”(HHMI) نیز است، گفت: پاتوژن‌های ویروسی انسان بسیار متنوع هستند و به طور مداوم با محیط خود سازگار می‌شوند. طی این مطالعه ما سیستم کارور که یک فناوری تشخیصی و ضد ویروسی قدرتمند است را توسعه دادیم که می‌تواند طیف گسترده‌ای از  ویروس‌ها را از بین ببرد.

ابزار محققان سلول‌های RNA ویروسی را ۴۰ برابر کاهش داده است. محققان برای آزمایش اثربخشی سیستم کارور آن را در سلول‌های انسانی که دارای “ویروس کوریومننژیت لنفاوی”(LCMV) ، “ویروس ای آنفلوانزا”(Influenza A virus) و “ویروس استوماتیت وزیکولار”(VSV) بودند، آزمایش کردند. ۲۴ ساعت پس از قرار دادن ژن CAS13 و RNA راهنما به داخل سلول، محققان این سلول‌ها را در معرض ویروس قرار دادند. پس از ۲۴ ساعت، آنزیم‌های CAS13، سطح RNA ویروسی در سلول‌ها را تا ۴۰ برابر کاهش دادند.

“کاترین فریج” یکی دیگر از پژوهشگران این مطالعه گفت: ما از CAS13 به عنوان یک ابزار تحقیقاتی برای کشف بسیاری از جنبه‌های زیست شناسی ویروسی در سلول‌های انسانی استفاده می‌کنیم. همچنین می‌توان از آن به عنوان یک ابزار بالینی نیز استفاده نمود جایی که می‌توان از این سیستم‌ها برای تشخیص یک نمونه، معالجه عفونت ویروسی و سنجش اثربخشی درمان استفاده کرد.

“پردیس ثابتی” پژوهشگر این مطالعه کیست؟

پردیس ثابتی سال۱۳۵۴ در تهران متولد شد. وی زیست‌شناس محاسباتی، ژنتیک‌دان پزشکی و ژنتیک‌دان فرگشتی است که روشی آماری بیوانفورماتیکی را توسعه داده‌ است که بخش‌های در معرض انتخاب طبیعی را مشخص می‌کند. زیست‌داده‌ورزی یا بیوانفورماتیک دانش استفاده از علوم کامپیوتر و آمار و احتمالات در شاخه زیست‌شناسی مولکولی است. در ۱۹۹۷ مدرک کارشناسی خود در رشته زیست‌شناسی را از موسسه فناوری ماساچوست دریافت کرد و سپس دکترای ژنتیک را در سال ۲۰۰۲ از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد پس از آن در سال ۲۰۰۶ او موفق به اخذ مدرک دکترای پزشکی خود از  دانشکده پزشکی هاروارد شد. وی هم‌اکنون استاد تمام دانشگاه هاروارد است.