دولت ژاپن با درخواست یک پژوهشگر دانشگاه توکیو برای تولید جنین ترکیبی حیوان و انسان موافقت کرد. هدف این پژوهشگر که با دانشگاه استنفورد در آمریکا همکاری دارد، تهیه پانکراس انسان‌ برای پیوند زدن به بیماران نیازمند است.

موجودی که ترکیبی از انسان و حیوان باشد، آمیژه یا شیمر خوانده می‌شود و چیزی شبیه اسطوره‌های افسانه‌ای یونان باستان است.

در دنیای ژنتیک چنین موجودی، ارگانیسمی است که ژن‌های آن حاصل ترکیب دوگونه جاندار متفاوت است که می‌تواند بافت‌ها و ارگان‌های هر دو گونه را داشته باشد. حال دولت ژاپن با درخواست یک پژوهشگر دانشگاه توکیو موافقت کرده که خواستار دریافت مجوز رشد ترکیب انسان و موش بوده است.

این پژوهشگر در پی تولید پانکراس انسان در بدن موش است.

افزایش آمار بیماران نیازمند پیوند ارگان

کمبود ارگان‌‌های انسانی مورد نیاز برای پیوند به بیماران نیازمند به طور جدی در سراسر جهان وجود دارد. هر چه یک جامعه مسن‌تر می‌شود، نیاز آن به پیوند ارگان هم بیشتر می‌شود. به عنوان مثال در آلمان سال ۲۰۱۷ میلادی برای بیش از ۱۰ هزار بیمار نیازمند پیوند ارگان که در آستانه مرگ بودند، تنها ۸۰۰ ارگان برای پیوند وجود داشت.

در ژاپن وضعیت بدتر است. متوسط عمر در این کشور سال‌هاست که رو به افزایش است. دولت ژاپن از مدت‌ها پیش سرمایه‌گذاری در زمینه سلول‌های بنیادی را آغاز کرده است. 

پژوهشگران ژاپنی چطور پانکراس تولید می‌کنند؟

حال قرار است پژوهشگران این کشور سلول‌های بنیادی انسان را در جنین موش تزریق کنند و این جنین ترکیبی می‌تواند تا زمان تولد در رحم حیوان مادر حمل شود. این پژوهشگران پیشتر تنها مجاز بودند دو هفته بر روی این جنین‌ها تحقیق کنند و بعد از آن باید جنین را نابود می‌کردند.   

پروفسور اکهارت وولف از دانشگاه مونیخ که بر روی جنین خوک تحقیق ‌می‌کند، می‌گوید که برای تولید پانکراس در بدن موش دو روش وجود دارد. روش اول تزریق سلول‌های بنیادی لوزالمعده انسان به جنین حیوان است. بعد باید منتظر ماند و دید که سلول‌ها پس از ورود به جنین کجا لانه می‌کنند و رشد آنها چگونه است. کنترل این روند بسیار سخت و پیچیده است.

راه دیگر این است که جنین موش دست‌کاری ژنتیکی شود و توان ساخت پانکراس در آن تخریب شود. در این‌صورت احتمال آن زیاد است که سلول‌های بنیادی انسان پس از تزریق به جنین موش در جایی بنشینند که لوزالمعده موش باید باشد و تبدیل به لوزالمعده انسان شوند. 

جنبه‌های اخلاقی چنین آزمایش‌های

در آمریکا، جایی که این پژوهشگر ژاپنی مشغول تحقیق است، ترکیب جنین حیوان و انسان ممنوع نیست. اما هیئتی که در سال ۲۰۱۵ برای بررسی اخلاقی چنین آزمایش‌هایی تشکیل شد به زودی در مورد طرح این پژوهشگر ژاپنی تصمیم‌گیری می‌کند. احتمال دارد که او تنها مجوز آزمایش با سلول‌هایی بنیادی‌ را دریافت کند که پتانسیل کمتری دارند.

سلول‌های بنیادی انواع مختلفی دارند. دستور ژنتیکی برخی از آنها به گونه‌ای است که می‌توانند به هر نوع ارگانی تبدیل شوند. سلول‌های چند هفته اولیه جنین انسان از این دسته سلول‌ها هستند. 

پروفسور اکهارت وولف از دانشگاه مونیخ به جنبه اخلاقی موضوع نیز اشاره می‌کند و می‌گوید تصور کنید سلول‌های بنیادی انسان را که می‌توانند به سیستم عصبی تبدیل شوند به جنین خوک اضافه کنید. نتیجه می‌تواند تولد خوکی باشد که سیستم مغز و اعصاب انسان را دارد و دیگر حیوان نیست.

این تصور و تصورهایی از این دست، برای بسیاری وحشتناک است. کم نیستند پژوهشگرانی که معتقدند هر آنچه از نظر علمی توان انجام آن وجود دارد را که نباید انجام داد.