در سال 1845 در اوکراین متولد شد.

وی در رشته جانور شناسی شاخه بی مهرگان به تحصیل پرداخت .

در دوران همکاری با کووالوسکی به جنین شناسی بی مهره ها علاقه مند شد.
در همین دوران بود که به مطالعه مکانیسم های بلع مواد غذایی توسط بی مهرگان پرداخت.

او با مشاهده لارو یک ستاره دریایی زیر میکروسکوپ که توسط تیغ دچار آسیب شده بودو تجمع سلول های متحرک اطراف این تیغ برای اولین بار تئوری فاگوسیتی را مطرح کرد.

مچنیکوف به سرعت به ارتباط این پدیده با بیماری های انسان پی برد و در سال 1884 مقاله ای در ارتباط با فاگوسیت و سیاه زخم منتشر کرد.

در سال 1888 به انستیتو پاستور پاریس رفت.

سلولی بودن سیستم ایمنی را مطرح کرد.او نخستین فردی بود که اظهار کرد که سلول های فاگوسیتیک نه تنها برای بدن مضر نیستند بلکه با داشتن خاصیت بلع میکروارگانیسم ها، نخستین خط دفاعی در برابر این عوامل می باشند.

تئوری او با باورهای پیشین پاتولوژیست ها در ارتباط با ماهیت التهاب در تضاد بود.پاتولوژیست های آن دوران،طبق مشاهدات میکروسکوپی خود سلول های غالب در محل التهابات ناشی از عفونت را که بعدها ماکروفاژ و میکروفاژ نامیده شدند،برای بدن آسیب زا و خطرناک می دانستند.حتی این سلول های التهابی را وسیله ای برای پخش عامل عفونی در بدن می دانستند.

مچنیکوف را به پاس خدمات ارزنده در علم ایمونولوژی،پدر ایمنی ذاتی نیز می نامند.

جالب است بدانید مچنیکوف کتابی را در ارتباط با اضافه کردن باکتری های لاکتیک به شیر و در واقع پروبیوتیک های امروزی را منتشر کرد.

در سال 1908 به طور مشترک با پل ارلیش موفق به دریافت جائزه نوبل گردید.

مچنیکوف در سال 1916 بر اثر حمله قلبی در پاریس درگذشت.