نویسنده: نیلوفر مشهدی | دانشجوی ایمونولوژی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

از آنجایی که حفظ ایمنی مخاطی در جلوگیری از ایجاد عفونت و انتقال ویروس SARS-CoV2 اهمیت دارد، در مطالعه ای به بررسی حضور آنتی بادی های مخاطی علیه RBD ویروس در افرادی که به طور کامل با واکسن های فایزر، مدرنا و یا جانسون اند جانسون واکسینه شده بودند پرداخته شد و میزان حضور آنتی بادی در بزاق و پلاسمای این افراد با افرادی که به COVID-19 مبتلا شده بودند (بعد از بهبودی) مقایسه شد.

هدف از این مطالعه بررسی توانایی واکسن های نام برده شده در ایجاد ایمنی مخاطی بوسیله تولید آنتی بادی بود.

آنتی بادی های IgA و IgG دو دسته اصلی آنتی بادی های موجود در بزاق هستند. این آنتی بادی های بزاقی هم توسط پلاسماسل های غدد بزاقی ترشح میشوند و هم توسط نواحی لثه اطراف دندان ها یا gingival crevic از سرم منشا میگیرند.

نتایج این مطالعه به این صورت بود که :
ابتلا به COVID-19 با تولید آنتی بادی های خنثی کننده IgG و IgA علیه RBD ویروس در بزاق و پلاسمای افراد همراه است.
میزان آنتی بادی های خنثی کننده در پلاسما و به طور غیر منتظره در بزاق افرادی که دوز اول و یا دوم از واکسن های mRNA (فایزر و مدرنا) را دریافت کرده بودند نسبت به افرادی که سابقه عفونت COVID-19 داشتند بیشتر بود.
افرادی که دو دوز از این واکسن های mRNA را دریافت کردند، بیشترین قدرت خنثی کنندگی در بزاق را داشتند و میزان آنتی بادی IgA (علیه RBD ویروس) در بزاق این افراد بیشتر از افراد بهبود یافته از COVID-19 بود
با بررسی های انجام شده نشان داده شد که آنتی بادی های IgA موجود در مخاط این افراد به فرم دایمر است (توانایی خنثی کنندگیIgA دایمر از IgA مونومر و IgG بیشتر است).
با وجود این که میزان تولید آنتی بادی های خنثی کننده در پلاسمای افرادی که واکسن جانسون اند جانسون را دریافت کردند در حد انتظار بود اما میزان آنتی بادی در بزاق این افراد پایین بود و این آنتی بادی ها فاقد توانایی لازم برای خنثی کردن SARS-CoV2 بودند.

تا چندین روز بعد از واکسیناسیون با واکسن های mRNA، پروتئین های اسپایک در بدن باقی میماند. این طور فرض میشود که ایا ممکن است که پروتئین های اسپایک در گردش، با تحریک سیستم ایمنی مخاطی همراه باشند؟ و یا اینکه فقط به دلیل غلظت بالای این آنتی بادی ها در سرم است که این آنتی بادی ها از خون به بزاق نشت میکنند و به مقدار زیادی در سرم افراد حضور دارند؟

حضور آنتی بادی های ترشحی مخاطی از ایجاد عفونت و گسترش ویروس SARS-CoV2 در مخاط بینی و دهان جلوگیری میکنند و بررسی میزان آنتی بادی های بزاقی افراد میتواند نشان دهنده این باشد که کدام افراد باوجود واکسیناسیون باز هم در خطر ابتلا به COVID-19 هستند.

منبع:

https://doi.org/10.1101/2021.08.22.21262168

ایمونولوژی‌تودی، بزرگترین جامعه ایمونولوژی کشور